İsrail-İran çatışmasında ateşkes sağlandıktan saatler sonra, ABD Savunma Bakanlığı’nın (Pentagon) istihbarat raporu ABD basınına sızdı. Rapora nazaran ABD’nin akınlarında İran’ın nükleer tesisleri önemli bir ziyan görmedi. Trump, nükleer tesislerin büsbütün yok edildiğini söyledi.
ABD ve İsrail, ateşkes sağlandıktan sonra İran’a yönelik hücumlarında büyük muvaffakiyet elde ettiklerini ve İran’ın nükleer silah elde edemeyeceğini söylüyor.
Ancak ABD basınına isimsiz kaynaklarca sızdırılan bir Pentagon raporuna nazaran, yer altındaki tesisler önemli bir ziyan görmedi. Rapora nazaran taarruzlar sonrası İran’ın nükleer programı yalnızca birkaç aylık bir duraksamanın akabinde yine başlayacak durumda.
13 Haziran’da İran’daki nükleer ve askeri tesislere yönelik taarruzlara başlayan İsrail, yer altındaki uranyum zenginleştirme tesislerini vuramadığı için ABD’yi yardıma çağırmış; ABD de yerin 60 metre altına inebilen bombalarla İran’ın yeraltındaki nükleer tesislerini vurmuştu.
Pentagon’un hazırladığı birinci istihbarat raporuna nazaran, Fordo, Natanz ve İsfahan’da vurulan maksatlar yeryüzünde önemli ziyan gördü. Tesislere giden yollar, girişler, tesislerin etrafındaki altyapı çoğunlukla yıkıldı.
Ancak bilhassa Fordo’da yeraltında kalan ve uranyum zenginleştirmenin yapıldığı asıl kısma ataklarda büyük oranda dokunulamadı. ABD basınına konuşan isimsiz kaynaklar, yalnızca birkaç aylık bir duraksamanın akabinde İran’ın nükleer çalışmalarına kaldığı yerden devam edebileceğini söylüyor.
BBC’nin ABD’deki yayın ortağı CBS de, kıymetlendirme raporunu gören Amerikalı yetkililere dayandırdığı haberinde, İran’ın ABD hücumları öncesi zenginleştirilmiş uranyum stoklarını öteki bölgelere taşıdığını ve böylece bu stokların hiç ziyan görmediğini söylüyor.
- İran’ın nükleer tesisleri nerede ve hangileri akına uğradı?
- ABD İran’da nükleer tesisleri vurdu
Trump ABD basınındaki haberleri yalanladı
Basına yansıyan bu bilgilerin akabinde Beyaz Saray Sözcüsü Karoline Leavitt, “Bu kelamda kıymetlendirme büsbütün yanlış. Yüksek saklılık derecesinde olan bu rapor istihbarattan isimsiz ve alt düzeyde vazife yapan bir zavallı tarafından sızdırıldı.” sözlerini toplumsal medya hesabından paylaştı.
Leavitt, pilotların “İran’ın nükleer programını yok etme vazifesini muvaffakiyetle yerine getirdiğini” de tabir etti.
Bir mühlet sonra da ABD Başkanı Donald Trump sosyal medya hesabından yaptığı paylaşımda bu haberlerin “tarihin en başarılı askeri operasyonlarından birini lekelemek” için yapıldığını söyledi ve “İran’daki nükleer tesisler büsbütün yok oldu” yazdı.
Netanyahu: Nükleer tehdidi ortadan kaldırdık
İsrail Başbakanı Binyamin Netanyahu, akşam saatlerinde televizyonlardan canlı yayımlanan bir konuşma yaptı ve İsrail’in başarılı bir operasyon yürüttüğünü söyledi:
“İran asla nükleer silahlara ulaşamayacak. Ateşkes mutabakatı İsrail için tarihi bir muvaffakiyettir. İki acil varoluşsal tehdidi ortadan kaldırdık: Nükleer tehdit ve balistik füze tehdidi.”
Netanyahu, İsrail taarruzlarının İsfahan, Natanz ve Arak’taki nükleer tesisleri yok ettiğini; ABD akınlarının da Fordo’da yerin metrelerce altındaki tesisi yok ettiğini söyledi.
- Trump, ateşkesi ihlalle suçladığı İsrail ve İran’a küfürlü reaksiyon verdi
- Trump: ‘Ateşkes yürürlükte, lütfen ihlal etmeyin’
IAEA’dan nükleer tesisleri gözlemleme talebi
Uluslararası Atom Enerjisi Kurumu (IAEA) genel sekreteri Rafael Grossi, Salı günü İran Dışişleri Bakanı Abbas Arakçi’ye bir mektup yazarak acil görüşme talep etti.
İran’ı işbirliğine çağıran Grossi, lakin IAEA’nin incelemeleri ve işbirliği sayesinde meseleye diplomatik bir tahlil bulunabileceğini de belirtti.
İran nükleer silah üretme maksadı olduğunu reddediyor, nükleer programının barışçıl olduğunu söylüyor.
Ateşkes sonrası İsrail’de sükunet
13 Haziran’da çatışmalar başladığında İsrail’de birçok güvenlik tedbiri hayata geçirilmiş; birçok dükkan, okul, banka kapanmıştı. Ülkenin hava alanı da uçuşlara kapatılmıştı.
Ateşkesle birlikte İsrail’de hayat olağana dönmeye başladı. Hükümetin uygulamaya koyduğu güvenlik tedbirleri hafifletildi. Gazze hududu dışında birçok bölgede okullar açıldı. Hastaneler de eskisi üzere hizmet vermeye başladı.
Ülkenin hava alanı ve Tel Aviv havalimanı da yine sivil uçuşlara açıldı.
ABD de ülkedeki işçisi için aldığı güvenlik önlemlerini hafifleterek Kudüs’teki büyükelçiliğini yine açacağını duyurdu.
